Pokuta - Ian McEwan

zaszumiał_wiatr

W pewien upalny ranek 1935 roku trzynastoletnia Briony Tallis jest przypadkowym świadkiem sceny miłosnej pomiędzy młodym Robbinem a swoją starszą siostrą. Wyobraźnia dziewczynki podsuwa jej różne interpretacje tego wydarzenia, co prowadzi do tragedii. Następuje rozkład rodziny, a niewinny człowiek trafia do więzienia.
Wybucha wojna. Briony zostaje pielęgniarką, stawia pierwsze kroki jako pisarka. Zdaje sobie sprawę z wyrządzonego przez siebie zła. Pisarstwo staje się jej pokutą, a kolejne wersje opowieści coraz bardziej przybliżają ją do prawdy owych kilku upalnych dni. Ale czy w tym wypadku pokuta może oznaczać odkupienie?

Wydawnictwo: Albatros
Stron: 398
Cena: 29,90 zł

Aż trudno mi uwierzyć, że na naszym forum nikt nie wspomniał o "Pokucie" pióra Iana McEwana, która jest uznawana za jego największe dzieło. Na jej podstawie powstała w 2007 roku głośna ekranizacja, którą pewnie większość z nas widziała. Ja również oglądałam ją ok. dwóch lat temu, dlatego sięgając po książkę, wiedziałam, czego się spodziewać. Mimo to kilka elementów fabuły mi się zatarło, dzięki czemu mogłam odkrywać historię Robbie'ego i Cecilii na nowo.

Briony to trzynastoletnia pisarka, dziewczynka dosyć zamknięta w sobie i dociekliwa, rozkochana w pisarstwie i sile, jaką niosą tworzone przez nią słowa. Latem 1935 roku decyduje się napisać swoją pierwszą sztukę, a za aktorów mają posłużyć jej kuzyni z Północy, którzy przybywają do rodziny Tallisów. Jednak sztuka nigdy nie dochodzi do skutku, ponieważ dziewczynka jest świadkiem wydarzeń pomiędzy jej starszą siostrą Cecilią, a synem sprzątaczki Robbie'm. Jej kuzynka Lola zostaje napadnięta i zgwałcona, a Briony nie waha się ani chwili, wskazując sprawcę. Jej oświadczenie zaważy na życiu wielu osób, a poszukiwanie odkupienia swoich błędów okaże się trudniejsze, niż przypuszczała.

Książka pana McEwana nie należy do "łatwych, prostych i przyjemnych", chociażby ze względu na tematykę, której dotyka, czyli okres Drugiej Wojny Światowej, nieszczęśliwą miłość, wyrzuty sumienia i błędy, które niosą ze sobą nieodwracalne konsekwencje. Styl powieści nie jest łatwy, aby przeczytać tekst i go zrozumieć potrzeba stuprocentowego skupienia, inaczej wiele przemyśleń bohaterów może nam umknąć. "Pokuta" jest książką, która nie porywa akcją, ale właśnie rozmyśleniami bohaterów nad przeszłością i przyszłością. Dochodzę do wniosku, że przepadam za takimi książkami, które mają w sobie dziwny rodzaj smutku, niespełnionych marzeń, które pobrzmiewają na każdej stronie. Do takich powieści należy "Pokuta", przez swoje bezpośrednie opisy wojny, które kontrastują z pragnieniem miłości i odkupienia.

Ekranizacja, którą obejrzałam przed przeczytaniem, na pewno miała jakiś wpływ na mój odbiór wersji papierowej, ale jak to bywa w filmach, brakowało jej tych wszystkich emocji i złożoności wyborów postaci, które zrozumiałam dopiero po przeczytaniu. Gdy obejrzałam "Pokutę" ponownie po skończeniu książki, odebrałam ją znowu inaczej i oceniłam lepiej. Historia Cecilii, Robbie'go i Briony może niektórym wydawać się mało ciekawa, ale tak nie jest, ponieważ autor buduje klimat w niebanalny sposób. Przez pryzmat bohaterów i ich czynów wręcz widać lekkość, z jaką McEwan kreuje swoją książkę, tworzy coś pełnego emocji i prawdziwego. Trudno mi ocenić bohaterów, przy tego typu książkach po prostu mam wrażenie, że oni są realni, naprawdę gdzieś żyją i popełniają błędy, jak my wszyscy. Przez to nie staram się ich ocenić, odbieram tylko emocje, które przekazują. Chociaż Briony na początku doprowadzała mnie chwilami do złości.

Jej postać jest wyjątkowo interesująca, jej próba zadośćuczynienia, która objawia się w rezygnacji ze studiów i decyzji o zostaniu pielęgniarką, ukazuje, jak upływ czasu ją zmienił. Zderzenie jej prostego świata z okrucieństwem wojny jest przerażające, to wszystko, czego doświadcza jako pielęgniarka, odczuwałam także ja. Upadek wszystkiego, co bohaterowie znali jest taki stanowczy i nieodwołalny, wywołuje mnóstwo uczuć. Wydarzenia są opisane dosadnie i z prostotą, chwilami doprowadzają do łez. A z pewnością zakończenie.

"Pokuta" to książka warta przeczytania, chociaż nie każdemu może się spodobać, bo jest "przemówiona", pełna meandrów charakterów i uczuć, wspomnień, wyobrażeń. Wpadła w moje ręce zupełnie przypadkiem, tym bardziej się cieszę, bo naprawdę było warto. Może nie została moją ulubioną książką, jednak będę ją dobrze wspominać i chętnie sięgnę po inne powieści pana McEwana.

dingo

Uwielbiam książkę i film. Jest to chyba jedyny film, który szczegółowo oddaje książkę. Najpierw widziałam film a potem czytałam książkę. Historia bardzo wzruszająca, strasznie było mi szkoda tych ludzi, że musieli żyć w takich czasach i nie zaznali szczęści zupełnie.